Handel w serwisach ogłoszeniowych, stał się nieodłącznym elementem współczesnej ekonomii współdzielenia. Jednak wraz z rosnącą popularnością tego typu platform wzrosło również ryzyko oszustw.

W 2021 r. liczba incydentów związanych z wyłudzeniami wzrosła pięciokrotnie, a w 2022 r. aż siedmiokrotnie, co potwierdzają dane CERT Polska.

W tym artykule przedstawimy kluczowe zasady bezpiecznego handlu online, które pomogą zarówno sprzedającym, jak i kupującym uniknąć strat finansowych i ochronić wrażliwe dane.  

Główne zagrożenia w handlu online  

Phishing i fałszywe linki  
Oszuści często podszywają się pod kupujących lub sprzedających, wysyłając linki do sfałszowanych stron płatności lub logowania. Przykładem jest metoda „na kuriera InPost”, gdzie przestępcy proszą o kliknięcie w link rzekomo związany z opłatą za przesyłkę, który prowadzi do wyłudzenia danych karty. Fałszywe strony mogą imitować systemy płatnicze (np. Przelewy24) i wykorzystywać certyfikaty SSL, by wydawać się wiarygodne.  

Manipulacja płatnościami  
Popularne są próby przekonania sprzedających do przyjęcia przelewów „na kartę” zamiast na konto bankowe, co jest niemożliwe w standardowych transakcjach. Oszuści wysyłają też zrzuty ekranu potwierdzające rzekomy przelew, który nigdy nie został zrealizowany.  

Fałszywe profile i przejęte konta 
Przestępcy korzystają z niedawno założonych kont lub przechwytują profile na Facebooku, by budować pozory wiarygodności. Brak historii transakcji, dziwna polszczyzna w wiadomościach czy brak podstawowych informacji w profilu to czerwone flagi.  

Zasady bezpiecznego handlu dla sprzedających  

Korzystaj wyłącznie z oficjalnych kanałów płatności.
Unikaj finalizowania transakcji poza systemem platformy. Serwisy ogłoszeniowe powinny oferować wbudowane metody płatności, które gwarantują ochronę środków do momentu dostarczenia towaru. Jeśli kupujący nalega na przelew bezpośredni, żądaj wpłaty na konto bankowe – nigdy nie podawaj numeru karty ani kodu CVV/CVC.  

Weryfikuj kupujących
Sprawdź historię konta, opinie innych użytkowników oraz staż na platformie. Na Facebooku zwracaj uwagę na datę założenia profilu i aktywność. Jeśli kupujący proponuje odbiór osobisty, spotykaj się w miejscach publicznych, np. w strefach odbioru w centrach handlowych.  

Uważaj na „nadpłaty” i dodatkowe opłaty
Oszuści często twierdzą, że przez pomyłkę przelali za dużo i proszą o zwrot różnicy. Fałszywe screeny potwierdzeń płatności mają skłonić ofiarę do przekazania pieniędzy. Nigdy nie zwracaj środków bez potwierdzenia przelewu w swoim banku!  

Bezpieczeństwo dla kupujących: Na co zwracać uwagę?

Unikaj przedpłat
Wybieraj opcję „płatność przy odbiorze” lub korzystaj z systemów escrow, które blokują środki do momentu potwierdzenia transakcji.  

Sprawdzaj certyfikaty SSL i adresy URL
Przed wpisaniem danych upewnij się, że strona używa protokołu HTTPS (symbol kłódki w pasku adresu). Oszuści często tworzą witryny z literówkami w adresie, np. „6pl-płatności.pl” zamiast „6pl.pl”.  

Kontaktuj się przez czat platformy
Unikaj przenoszenia rozmów na WhatsApp czy Messenger. Komunikacja w systemie portalu pozostawia ślad, który może być dowodem w przypadku sporu.

Co zrobić w przypadku oszustwa?

Zgłoś incydent na platformie
Większość serwisów umożliwia zgłoszenie naruszenia poprzez przycisk „Zgłoś” pod ogłoszeniem. To pozwala na szybką blokadę podejrzanego konta.  

Powiadom swój bank i policję  
Jeśli doszło do wyłudzenia danych, natychmiast zastrzeż kartę i zgłoś sprawę na policję. Banki często wymagają takiego zgłoszenia, by rozpocząć procedurę odzyskiwania środków.  

Zmień hasła i włącz uwierzytelnianie dwuetapowe
Wzmocnij bezpieczeństwo kont na platformach handlowych i w bankowości elektronicznej.  

Podsumowanie: Bezpieczeństwo przede wszystkim

Handel w serwisach ogłoszeniowych może być wygodny i opłacalny, ale wymaga czujności. Kluczowe zasady to: korzystanie z oficjalnych kanałów płatności, unikanie podejrzanych linków oraz weryfikacja kontrahentów. Pamiętaj, że żaden bank ani portal nie poprosi Cię o podanie hasła czy kodu CVV przez e-mail lub SMS.

W razie wątpliwości zawsze konsultuj się z supportem platformy lub swoim bankiem.  

Warto śledzić aktualne alerty CERT Polska oraz edukować się na temat nowych metod oszustw – cyberprzestępcy nieustannie modyfikują swoje techniki, ale świadomość użytkowników pozostaje najskuteczniejszą bronią.  

Opracowanie własne. Zdjęcie: FlyD on Unsplash